Wat is een cultural iceberg?
Een cultural iceberg bestaat uit 2 lagen, een laag boven het water en een laag onder het water. Het deel wat boven het water staat voor alles wat we direct kunnen waarnemen zoals de taal, de kledij, bepaalde gewoontes, ... Het deel onder het water vertegenwoordigd alles wat we niet direct kunnen waarnemen zoals bijvoorbeeld de waarden en normen in de Arubaanse cultuur.
Boven het water
De taal:
- Een van de eerste dingen die je op valt als je op Aruba bent is de toch wel de speciale taal, het Papiamento. De meeste mensen spreken echter ook Engels en/of Papiaments (combinatie van Nederlands, Spaans, Portugees, Engels en Frans).
- Papiamento staat in Aruba voor de vriendelijkheid van de lokale bevolkheid, deze taal wordt weerspiegeld in de uniekheid van de abc landen. Want het papiaments wordt enkel gesproken op de abc eilanden (Aruba, Bonaire en Curaçao). De basis van de taal is afro-portugees Creools, waarvan de zinsbouw en de woordenschat in der loop der jaren ontleent werdt met nederlandsen, engelse en spaanse woorden. De taal blijft zijn eigenidentiteit en uniek ritme behouden.
- Ik vindt dit een erg mooie taal en je kan dit ook makkelijk leren, want het is namelijk een directe vertaling: wij zeggen in het Nederlands bijvoorbeeld ik ga tekenen. In het Papiaments is dit letterlijk vertaald naar: het inkleuren van.
Feestdagen:
- Vele tradities en gewoontes op Aruba zijn te herleiden naar de grote arbeidsimmigratie. Een mooi voorbeeld hiervan is het uitbundige Arubaanse carnaval dat geïntroduceerd is door arbeidsimmigranten uit Trinidad. Carnaval in Aruba is eigenlijk geen feestdag maar eerder een feestmaand. Heel de maand februari is het dan feest op Aruba. Er zijn verschillende parades met heel veel live muziek, mooie kostuums en heel veel vrolijke mensen. Het carnavalsseizoen begint op 5 januari en duurt tot 5 maart. In deze periode zijn verschillende optochten te bewonderen en is er mee te dansen en zingen met de Arubaanse carnavalsmuziek
- Persoonlijk vond ik de avond parade (the lightshow) het leukste! Er waren tal van lichtjes en de mensen vroegen je om mee te zingen met hen! De sfeer was super leuk en feestelijk en iedereen was enorm vriendelijk!
- De dag van het Volkslied en de Vlag (Dia di Himno y Bandera). Elk jaar tijdens de Nationale Volkslied en Vlaggendag op 18 maart, wordt de onafhanekleijkheid van Aruba gevierd. Er heerst een sterk gevoel van trots als de Arubanen de dag vieren. Deze feestdag wordt gevierd met sport evenementen, vele culturele festiviteiten en spelletjes voor jong en oud overal op het eiland.
- Onze stageschool bereidde zicht ook voor op deze speciale dag! De leerlingen leerde het volkslied kennen en samen versierde wij ook de school. Op 18 maart is het geen school maar de dag ervoor gaan de leerlingne fietsen rond de school, om erna samen met de ouders feest te gaan vieren op school. De ouders maken dan typische Arubaanse gerechten klaar en samen genieten wij van de Arubaanse sfeer, vrijheid en geschiedenis/oorspong van dit prachtige eiland.
De kledij:
-Er is toch een verschil tussen de kledij die de mensen hier dragen en thuis. Dat komt natuurlijk door het warmte verschil! Hier dragen ze dagelijks kleedjes of korte broeken, maar ook hebben bijna alle vrouwen die hun kinderen af zetten aan de school hoge hakken aan. In België hebben de vrouwen die hun kinderen aan de scholen afzetten veel minder hakken aan vergeleken met Aruba.
- Ook vindt je op het eiland Aruba enorm veel merkkledij terug, in de hoofdstad van Aruba (Oranjestad) vind je namelijk hippe Caribische winkels terug vol met luxe boetiekjes. Dit komt omdat het eiland zeer dicht ligt bij het continet Amerika. In Amerika worden veel producten gemaakt en geproduceerd, Aruba kan deze producten aan een normale prijs verkopen. Zo kocht ik in Aruba de schoenen ‘Vans old skool’ deze koste 60 dollar ongeveer (65 euro) in België kosten deze schoenen echter tussen de 70 en 90 euro.
Het voedsel:
- In Aruba hebben ze andere eet gewoontes dan in België, er zijn wel een paar typische Arubaanse gerechten zoals "Kip pilaf" maar eigelijk is het meer een mix van culturen. Je vindt in de restaurants altijd verschillende landen terug: zo kon je overal Mexicaans, Italiaans, Venezuela of typisch Amerikaans eten bestellen.
- In Aruba zijn er ook veel meer fast food ketens naar in België, alhoewel dit meer gebouwd is voor de toeristen want alle Arubanen die ik heb leren kennen, houden vooral van gezond eten.
- In de restaurants van Aruba is voor ieder wat wils. Eten en drinken op Aruba is altijd een beleving en voor elk budget is er een gepast gerecht. Typisch Arubaans eten is bijvoorbeeld mahi-mahi, red snapper en barracuda, vers uit zee en ingewreven met creoolse kruiden, maar ook kun je op Aruba Hollandse pannenkoeken eten. Zowel in de toprestaurants als in de lokale eethuisjes pruttelen stoofpotten met rijst, vlees, en rijke Latijns-Amerikaanse en Afrikaanse aroma's. Aruba is een culinaire parel binnen de Caraïben. Je kunt er genieten van traditionele Arubaanse gerechten maar ook van een Hollandse bitterbal of gerechten uit Azië, Afrika en de Caraïben.
- Lekker eten is een belangrijk deel van de Arubaanse cultuur en dat is goed te merken! Een culinaire reis naar een eiland dat zo veel te bieden heeft, kan nogal overrompelend zijn. Als je niet weet waar je moet beginnen, laat je dan eens informeren door een local, dan weet je zeker dat je voldaan het eiland verlaat.
De vlag van Aruba:
- De vlag van Aruba heeft een prachtige en diepe betekenis, deze leerde ik kennen tijdens mijn stage.
- De betekenis van de vlag van Aruba is een zeer interessant verhaal. De vlag is grotendeels in het blauw gemaakt en dat heeft dan ook zijn redenen, het eiland Aruba is namelijk volledig omrand met de zee, maar de stranden in Aruba zijn hemelsblauw van kleur. Vandaar dat er ook een licht blauwe kleur te zien is op de vlag van Aruba. De 2 gele stroken staan voor de zon in Aruba, de zon schijnt namelijk elke dag en de mensen genieten dan ook van de tropische temperaturen maar ook staat dit voor de kleur van overvloed en de horizontale lijnen staan voor de soliditeit hiervan. Geel vertegenwoordigt de huidige industrie en toerisme als belangrijkste inkomstenbronnen, alsook de goud -, en aloë-industrie uit het industriële verleden. De kleur geel staat ook voor de bomen en planten van Aruba die geel bloeien zoals de Kibrahacha, Brazil, Bonchi di strena, curahao, tuturutu en wanglo. Je vindt op de vlag een rode ster terug, dit is een interessant verhaal: Het eiland Aruba werd namelijk ontdekt door de indianen, deze hebben jaren geleefd op het eiland tot dat het eiland ook ontdekt werd door andere mensen. De indianen verloren de strijd. Ter ere van de indianen is er een rode ster toegevoegd op de vlag van Aruba. Het rood staat dan ook symbolisch voor het bloed van de indianen. Rond de rode ster vind je witte rand terug, deze zijn voor parelwitte stranden van Aruba. Maar ook staat deze voor de zuivere harten van de Arubaanse bevolking die streeft naar gerechtigheid, orde en vrijheid.
De muziek:
- Muziek is op Aruba hetzelfde als ademen. Het is niet weg te denken, heeft het een Arubaans/Antilliaans tintje en je heupen gaan er spontaan van beginnen te swingen! De sfeer is zoveel vrolijker, en de mensen vragen je ook als je de muziek leuk vindt! Ze houden rekening met je en nemen je mee in de vrolijke energie! Tijdens het uit gaan eten waren wij een keer publiek van een live optreden! Deze avond vergeet ik nooit meer, de tafels werden verzet en het feest begon!
Artisten in Aruba:
- Bij deze wil ik vooral de straat artiesten die de mooiste graffiti werken maakt op het eiland in een mooi daglicht zetten! Je vind in de tekeningen enorm veel positiviteit terug, veel kleuren en representaties waarvoor Aruba staat! De meest bekende graffiti werken vindt je terug in de stad ‘San Nicolas’.
- San Nicolas, ook wel bekend als Sint Nicolaas, is na Oranjestad de tweede stad van Aruba. De stad ligt in het zuidoosten van Aruba en is vooral bekend vanwege de Amerikaanse Lago olieraffinaderij die hier in 1924 opende. De fabriek zorgde er na de Tweede Wereldoorlog voor dat Aruba één van de meest welvarende Caribische eilanden werd. Maar de olieraffinaderij bracht ook een minder fijne sfeer met zich mee. San Nicolas werd het thuis van veel mannelijke werknemers, die zorgden voor een toename in prostitutie, drankconsumptie en drugsgebruik. Sinds 2012 is de olieraffinaderij gesloten. San Nicolas veranderde in een spookstad vol leegstaande gebouwen en in een guur sfeertje.
-Tot halverwege 2016. Graffitartiesten en andere kunstenaars vanuit de hele wereld kwamen naar de stad voor de Aruba Art Fair. Tijdens dit evenement werd San Nicolas omgetoverd tot één groot openluchtmuseum met kleurrijke murals en andere vormen van street art. De Aruba Art Fair wordt nu elk jaar gehouden en telkens komen er weer bijzondere kunstwerken bij. Inmiddels krijgt de stad een compleet ander karakter, maar merk je nog steeds dat karakteristieke rauwe randje waardoor de geschiedenis niet vergeten wordt.
-Op het moment dat je San Nicolas binnenrijdt voel je nog steeds die verlaten sfeer, maar als je je auto geparkeerd hebt hoef je niet lang te zoeken voordat je de eerste street art tegenkomt! Al wandelend door de straten rondom het centrum kom je steeds meer kunstwerken tegen. Zeker weten dat je camera overuren draait! Je zult vooral veel kleurrijke schilderijen van dieren, zoals vogels tegenkomen. Naast mooie murals gemaakt van verf of graffiti, vind je ook diverse 3D-kunstwerken. Zo is er een grote krab en een gigantische hagedis te vinden die gemaakt zijn van autowrakken, oud ijzer en ander afval. Ook spotte ik een kunstwerk van mozaïek. Telkens dat je een hoek om slaat of een straat in wandelt, wordt je weer verrast. Je kunt je zeker paar uur vermaken in de straten van San Nicolas.
Onder het water
Het karakter:
- De mensen hier komen heel relaxt over en maken zich niet zo snel druk. Alles gebeurt op hun tempo en daar kunnen wij gehaaste belgen nog wat van leren! De mensen zijn hier ook erg behulpzaam, zo wilde wij een keer betalen voor parking en spraken verschillende Arubanen ons aan om te zeggen dat dit niet nodig was. Maar ook spreken s'avonds mensen je aan met gewoon de vraag: hoe gaat het met u, ik antwoord altijd vriendelijk terug en je zag direct een stralende glimlach op de persoon. Ze storen je verder niet, maar slaan graag een kleine babbel!
- De bevolking van ruim 110.000 mensen is een brede internationale mengeling van wellevende eilandbewoners met een prettige aard en een passie voor gastvrijheid. De moderne Arubaan is meestal van gemengde afkomst, met Caquetio-indiaanse, Afrikaanse en Europese wortels. De uitmuntende leefomstandigheden op Aruba, het fantastische weer en de hoge mate van veiligheid blijven mensen uit de hele wereld trekken, die vreedzaam leven en werken op Aruba.
Het geloof:
- Het geloof is hier nog steeds iets heel belangrijk bij de mensen. Religie vormt een bijzonder belangrijk onderdeel van de Arubaanse cultuur. Het eiland is cultureel buitengewoon divers, daarom is het geweldig dat alle soorten religie op Aruba op respectvolle wijze naast elkaar kunnen bestaan. Van Rooms-katholieke kerken tot protestantse kerken tot geen geloof. Arubanen vinden dat iedereen zijn of haar geloof in alle vrijheid mag praktiseren en uiten.
- Op mijn stageschool zijn ze Protestants Christelijke Multilinguale gelovig, en elke maandag kwam de priester dan ook de school welkom heten. Dit ging samen met een tekst en veel liedjes. In mijn klas zongen wij ook dagelijks meerde geloofs liedjes om God te bedanken! Voor het eten werd er ook altijd gebeden net zoals voor en na school.
De gekleurde huizen:
- Op verschillende tropische plekken in de wereld zijn de huizen mooi gekleurd. Neem als voorbeeld Aruba, Brazilië of bepaalde plekken in Italië. Kun je hieruit dan gelijk de conclusie trekken dat de huizen zo fel worden gekleurd omdat het warm is in die gebieden? Nee, dit is niet de hoofdzakelijke reden. Het heeft te maken met het materiaal waarmee de huizen zijn gebouwd. In deze gebieden zijn de bouwmaterialen vaak hout of steen. Deze materialen op zich zijn niet sterk genoeg om harde windvlagen of regen goed te kunnen doorstaan. Een goede laag verf kan ervoor zorgen dat dit wel het geval is.
- En wanneer je dan toch bezig bent met schilderen, waarom zou je dan ook niet gelijk een leuk kleurtje kiezen? Er wordt trouwens wel vaak gekozen voor een lichte kleur, zoals wit of geel, zodat veel warmte wordt weerkaatst.
- Een laatste, en meer serieuze reden: Curaçao en de andere Caribische eilanden waren vroeger hele belangrijke handelsplekken voor de Nederlanders. Sommige huizen werden dan in de kleuren van Nederlandse handelsorganisaties geschilderd, zodat deze goed te herkennen waren.
Tradities:
- Een van de tradities die de Arubanen hier hebben is dat ze met de heilige week (die in de paasvakantie valt) hun huis uittrekken om te gaan kamperen op het baby-beach strand. Deze traditie is er al heel lang en wordt van generatie op generatie doorgegeven. Als toerist kan je geen plekje meet vast krijgen want iedereen heeft al ruim op voorhand zijn vergunningen inorde gebracht. Ik werd door mijn leerkracht meegevraagd, helaas heb ik niet kunnen ingaan op dit prachtige aanbod omwille van het corona virus.
- Samen met Goede Vrijdag vormen deze officiële Arubaanse feestdagen het lange weekend van Pasen. Veel Arubanen gaan naar de kerk, bezoeken hun familie en doen mee aan het eieren zoeken, maar de grootste Paastraditie is wel Beach Camping! Al decennia lang gaan hele gezinnen met hun tent naar het strand en toveren zodoende de Arubaanse stranden om tot campings. De stranden van Eagle Beach, Hadicurari Beach en Baby Beach in het bijzonder, staan vol met tentjes en geïmproviseerde keukens. Op de stranden voor de hotels van Palm Beach mogen echter geen tenten worden opgezet. De hotels en resorts op Aruba serveren tijdens Pasen diverse Paasbrunch buffetten en bieden speciale Paasmenu‘s. Reserveer op tijd, want deze zijn zeer populair! Tijdens Pasen en Paasmaandag zijn alle winkels en kantoren op Aruba dicht, maar de voorzieningen in en om de hotels zijn open als gewoonlijk. Op Paaszondag is er om 11.00 uur een mis in het Engels in de St. Anna kerk in Noord. In alle winkelcentra in Palm Beach en Oranjestad worden kindvriendelijke evenementen georganiseerd, zoals wedstrijden eieren zoeken.
Waarden en normen:
- In Aruba vinden ze het nog moeilijk om te zien als iemand bi-seksueel is of anders vertaald als iemand, verliefd is op iemand uit het zelfde geslacht. Tijdens mijn stage merkte ik bijvoorbeeld dat een kleuter jongen graag zich verkleedt als meisje, de dag erna mocht deze kleuters niet meer gaan spelen in de huishoek. In België zou deze reactie not done zijn, maar in Aruba moeten ze nog wennen als genderneutraalheid en aan verschillende soorten liefdes.